USTAWA O SYGNALISTACH - kto musi wdrożyć przepisy?

Ustawa o ochronie sygnalistów – kto jest zobowiązany do stosowania przepisów?

Potocznie nazywana ustawa o sygnalistach wprowadzi obowiązki dla wszystkich podmiotów prawnych, które zatrudniają co najmniej 50 osób na dzień 1 stycznia lub 1 lipca każdego roku. Konieczność wdrożenia ustawy oznacza obowiązek stworzenia szeregu procedur wewnętrznych.

Podkreślenia wymaga, że do liczby 50 „pracowników” wlicza się także osoby świadczące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (pod warunkiem, że nie zatrudniają innych osób). Dokonując weryfikacji, należy więc uwzględnić m.in. wszystkich zleceniobiorców. Liczbę 50 pracowników weryfikuje się w przeliczeniu na pełne etaty.

Obowiązkowe Procedury Zgłoszeń w Sektorach Wysokiego Ryzyka

Niezależnie od liczby zatrudnionych pracowników, obowiązek wdrożenia procedury zgłoszeń wewnętrznych obejmuje podmioty działające w obszarach usług, produktów i rynków finansowych, przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwa transportu oraz ochrony środowiska. Te sektory są regulowane przez akty prawne Unii Europejskiej wymienione w częściach I.B i II załącznika do dyrektywy 2019/1937.

Jednostki Samorządu Terytorialnego a ustawa o sygnalistach

W przypadku samorządów terytorialnych, obowiązek wdrożenia procedur spoczywa na ich jednostkach organizacyjnych. Jednostki te mogą również ustalić wspólną procedurę zgłoszeń wewnętrznych w ramach centrów usług wspólnych, o ile zapewnią one niezależność od procedur zgłoszeń zewnętrznych i działań następczych.

Wyjątki i Dobrowolność

Jednostki organizacyjne gmin i powiatów, które liczą mniej niż 10 000 mieszkańców, nie są zobowiązane do wdrożenia procedur zgłoszeń wewnętrznych, choć mają taką możliwość. Również podmioty, które zatrudniają mniej niż 50 osób, mogą dobrowolnie wprowadzić takie procedury.

Konsultacje procedury o ochronie sygnalistów

Wprowadzając procedurę zgłoszeń wewnętrznych, pracodawca ma obowiązek skonsultować ją z:

Zakładową organizacją związkową, a jeżeli w podmiocie prawnym działa więcej niż jedna organizacja, ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, albo
Przedstawicielami osób świadczących pracę na rzecz podmiotu prawnego, wyłonionymi w trybie przyjętym w danym podmiocie, jeśli nie działa tam zakładowa organizacja związkowa.

Konsultacje muszą trwać co najmniej 5 dni, ale nie dłużej niż 10 dni od momentu przedstawienia projektu procedury zgłoszeń wewnętrznych.

Ogłoszenie i Wejście w Życie Procedury

Po przyjęciu procedury zgłoszeń wewnętrznych, musi ona zostać podana do wiadomości wszystkich osób wykonujących pracę w sposób przyjęty w podmiocie prawnym. Procedura wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia jej ogłoszenia w ten sposób.

Sankcje za Nieprzestrzeganie Przepisów

Ustawa przewiduje kary za nieustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych lub ustanowienie jej z istotnym naruszeniem wymogów. Osoba odpowiedzialna za ustanowienie procedury, która nie spełni tych wymogów, podlega karze grzywny.

Podsumowanie

Nowe regulacje mają na celu zwiększenie transparentności i odpowiedzialności w miejscach pracy. Wdrożenie procedur zgłoszeń wewnętrznych stanowi ważny krok w kierunku lepszego zarządzania i ochrony pracowników, zwłaszcza w sektorach o wysokim ryzyku. Pracodawcy powinni jak najszybciej dostosować się do nowych wymogów, aby zapewnić zgodność z przepisami i bezpieczeństwo w swojej organizacji.