Umowa o prace projektowe - umowa z architektem
Współpraca z architektem odgrywa istotną rolę w procesie tworzenia wymarzonego wnętrza lub domu. Niezależnie od tego, czy planujesz remont mieszkania, czy budowę domu od podstaw, zawarcie umowy o prace projektowe jest niezwykle istotne. Dlaczego? Bo zawarcie pisemnej umowy daje obu stronom jasność co do zakresu współpracy, odpowiedzialności i terminów. W tym artykule omawiamy, kiedy warto podpisać taką umowę i jakie są jej najważniejsze postanowienia.
Co to jest umowa o prace projektowe?
Umowa o prace projektowe to umowa, zawierana między inwestorem (czyli klientem) a architektem lub projektantem wnętrz. Jej celem jest określenie zasad współpracy w zakresie przygotowania projektu – może to być projekt budowlany, wykonawczy, koncepcyjny, albo projekt aranżacji wnętrz. Umowa ta precyzuje m.in. zakres obowiązków projektanta, terminy realizacji oraz warunki wynagrodzenia, a także kwestie przeniesienia praw autorskich do projektu. Co istotne, stanowi ona zabezpieczenie interesów obu stron i ułatwia rozwiązywanie ewentualnych sporów, które mogą wyniknąć na etapie realizacji inwestycji.
Kiedy należy podpisać umowę o prace projektowe?
Głównym celem umowy jest określenie zasad współpracy z projektantem, dlatego zalecamy, żeby taka umowa została podpisana jeszcze przed rozpoczęciem jakichkolwiek spotkań roboczych. Co to oznacza? Zanim zaczniemy rozmawiać o wizji, oczekiwaniach i inspiracjach dotyczących projektu, ustalmy, co ma być zadaniem projektanta, ile planujecie spotkań, ile uwag do projektu możecie zgłaszać, jaka będzie liczba wersji projektu, jaki jest zakres usług oraz czy będzie przysługiwało prawo do wprowadzania zmian do projektu w przyszłości. Wszystkie te kwestie są cenotwórcze, dlatego jeśli chcecie uniknąć niespodziewanych dodatkowych kosztów, zadbajcie, żeby ustalić te zasady. To również dobry moment, aby ustalić terminy, sposób komunikacji i zasady rozliczeń. Dzięki temu obie strony mają poczucie bezpieczeństwa i jasność co do swoich oczekiwań oraz zobowiązań.
Co powinna zawierać umowa z architektem? 5 najważniejszych postanowień
Aby umowa o prace projektowe była kompletna i zabezpieczała interesy obu stron, powinna zawierać co najmniej pięć kluczowych punktów:
1. Zakres prac projektowych — przedmiot umowy
Dokładne określenie, co architekt ma przygotować: czy to będzie tylko koncepcja, czy również projekt wykonawczy (szczegółowa dokumentacja, zawierająca wszystkie informacje niezbędne do realizacji inwestycji) i nadzór autorski (kontrola sprawowana przez projektanta nad zgodnością realizacji inwestycji z projektem, mająca na celu zachowanie jego założeń i jakości rozwiązań projektowych). Warto też wskazać, czy umowa obejmuje projekt instalacji, wybór materiałów, nadzór nad wykonawcami i tym podobne kwestie.
2. Termin wykonania realizacji i harmonogram
W praktyce większość umów tego typu dzieli się na etapy. Każdy etap prac powinien mieć przypisany termin realizacji. Ilość etapów jest uzależniona od zakresu prac, jakie obejmuje umowa. Dzielenie zakresu prac na etapy ma swoje praktyczne uzasadnienie. Dzięki ustaleniu harmonogramu i przypisaniu określonych zadań łatwiej jest kontrolować postęp prac projektanta. Przy ustalaniu terminów warto uwzględnić margines czasowy na ewentualne poprawki lub zmiany w projekcie.
3. Wynagrodzenie i sposób płatności
Umowa musi jasno określać wysokość wynagrodzenia, sposób jego wyliczenia (ryczałt, stawka godzinowa, rozliczenie za osiągnięcie poszczególnych etapów) oraz terminy płatności. Określenie tych zasad pozwala inwestorom panować nad wydatkami, a jednocześnie uzgodnić taki sposób rozliczenia, który będzie im gwarantował komfort we współpracy z projektantem. Ustalenie tych zasad jest równie ważne z perspektywy projektanta, w którego interesie leży, żeby jasno sprecyzować, kiedy otrzyma wynagrodzenie za swoją usługę. Przy okazji ustalania kwestii finansowych, warto wskazać, czy kwota obejmuje również podatek oraz kto poniesie ewentualne koszty dodatkowe (np. wizyty na budowie, wydruki projektów, itp.).
4. Zasady wprowadzania zmian i liczba wersji projektu
Z doświadczenia zaobserwowałam, że inwestorzy często mają potrzebę wprowadzenia dodatkowych zmian, które pojawiają się na etapie realizacji. W takim przypadku dobrze jest mieć w umowie zapis, który będzie określał, ile wersji projektu jest wliczonych w cenę oraz jak rozliczane są ewentualne dodatkowe zmiany na późniejszym etapie. Taki zapis jest bardzo często potrzebny, a praktyka pokazuje, że strony rzadko stosują tego typu zapisy w umowach.
5. Zapisy dotyczące praw autorskich do projektu
Projekt architektoniczny, aranżacja wnętrz i wszystko, co może stanowić przejaw działalności twórczej projektanta, jest utworem chronionym prawem autorskim. Warto więc uregulować, czy klient nabywa majątkowe prawa autorskie do projektu (i w jakim zakresie), czy też ma jedynie prawo do korzystania z niego na potrzeby realizacji inwestycji. Dlaczego to takie ważne? Jeśli jesteś deweloperem i chcesz wykorzystać projekt kilkukrotnie, to prawo autorskie ogranicza możliwość takiego wykorzystania. Korzystanie z chronionego utworu (w tym przypadku projektu) wymaga zgody autora, zwłaszcza w zakresie jego kopiowania, przekształcania czy publikacji. Bez takiej zgody niedozwolone jest wprowadzanie zmian w projekcie ani jego realizacja w sposób odbiegający od zamierzeń twórcy. Biorąc pod uwagę powyższe, zapisy o prawach autorskich powinny opisywać zamiar inwestorów co do korzystania z projektu.
Dobrze przygotowana umowa z architektem to fundament udanej współpracy. Jasno sprecyzowane postanowienia pomagają uniknąć konfliktów, chronią interesy obu stron i pozwalają skupić się na tym, co najważniejsze – stworzeniu funkcjonalnej i estetycznej przestrzeni.
📍 Kancelaria Prawna Poznań – nieruchomości, prawo budowlane OZE
Prowadzę kancelarię prawną w Poznaniu, specjalizującą się w prawie nieruchomości i budowlanym. Jeśli masz pytania lub potrzebujesz indywidualnej porady, zapraszam do kontaktu.
